Dzień Bociana Białego
31-05-2019
Dzień Bociana Białego obchodzony jest od 2003 roku dzięki inicjatywie Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody „pro Natura”. Święto jest pretekstem do popularyzacji wiedzy na temat życia bocianów oraz ich szczególnego miejsca w polskiej kulturze i krajobrazie. Ma również zwrócić uwagę na potrzebę ich ochrony, bo mimo przyjaznego nastawienia do bocianów, człowiek stał się przyczyną całego szeregu zagrożeń, powodujących śmiertelne wypadki tych ptaków lub ich wycofywanie się z dotychczasowych terenów lęgowych.
Poważne niebezpieczeństwo stanowią napowietrzne linie energetyczne, tym bardziej, że coraz więcej bocianów decyduje się na budowę gniazd właśnie na słupach linii energetycznych. Młode uczące się latać często giną porażone prądem. Problem dotyczy również dorosłych bocianów, które chętnie siadają na stacjach transformatorowych. Na szczęście w wielu miejscach firmy energetyczne stosują rozwiązania bezpieczne dla ptaków – izolują np. przewody w pobliżu słupa lub przenoszą niebezpieczne rozłączniki ze szczytu słupa pod przewody linii napowietrznej.
Jeśli gniazdo usytuowane na słupie energetycznym jest używane przez bociany i przynajmniej raz udało im się wyprowadzić z niego młode – możesz wystąpić z prośbą do energetyków o zabezpieczenie słupa lub przewodów oraz przygotowanie odpowiedniej konstrukcji pod platformę lęgową.
Innym problemem są pozostawiane na polach sznurki od snopowiązałek – zbierane do gniazd przez bocianich rodziców jako miękka wyściółka, owijają się pisklętom wokół nóg odcinając dopływ krwi, co jest przyczyną okaleczania i „amputacji” kończyn. W większości przypadków doprowadza to do śmierci piskląt lub skazuje je na śmierć w późniejszych etapach życia. Warto zbierać plastikowe sznurki przy okazji spacerów i propagować ten zwyczaj wśród znajomych, a przede wszystkim uświadamiać rolników jakie są konsekwencje pozostawiania ich na polach.
Problemów jest więcej, z myślą o bocianach powstał nawet Ogólnopolski punkt informacyjny 0 801 BOCIAN – czyli specjalnie uruchomiona infolinia (801 262 426) oraz skrzynka mailowa bociany@bociany.pl, gdzie specjaliści radzą jak pomóc bocianom lub do jakich instytucji zwrócić się w celu uzyskania pomocy.
Polska jest największą ostoją bociana białego na świecie – podczas ostatniego liczenia, w latach 2004 – 2005, stwierdzono ich u nas ponad 50 tys. par lęgowych. Światowa populacja tych ptaków wynosi ok. 200 tys. par lęgowych, zatem co czwarty bocian to Polak! Możemy być dumni. Wiąże się z tym jednak spora odpowiedzialność, gdyż przyszłość tego gatunku zależy w dużej mierze od jego sytuacji w Polsce.
Bociany stały się symbolem krajobrazu rolniczego. Nie spotkamy ich jednak na obszarach gdzie króluje intensywne rolnictwo przemysłowe z wielohektarowymi monokulturami. Dla zachowania bociana niezbędne jest utrzymanie i odtwarzanie terenów stanowiących atrakcyjne żerowiska tego gatunku. Są to żyzne i wilgotne łąki oraz obszary podmokłe, obrzeża stawów, tereny zalewowe małych i większych rzek – czyli miejsca zasobne w pokarm przez cały sezon, nawet podczas szczególnie suchego roku. Bociany lubią też żerować na pastwiskach – wśród pasących się tam zwierząt, które wypłaszają ich potencjalne ofiary. Atrakcyjne bocianie stołówki pojawiają się również na polach, podczas orki i żniw – znacznie łatwiej wtedy o zdobycz niż podczas cierpliwego przeszukiwania łąki i zbierania od czasu do czasu drobnych ofiar.
Fot. M.Sebastianka
