Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej

Aby przypomnieć o znaczeniu wszystkich gatunków, corocznie 22 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej (ang. International Day for Biological Diversity) – święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 2000 roku, upamiętniające konferencję w Nairobi (22 maja 1992), na której przedstawione zostały efekty pracy nad międzynarodową umową w zakresie ochrony bioróżnorodności. Wcześniej święto obchodzono 29 grudnia, celebrując rocznicę wejścia w życie konwencji o różnorodności biologicznej (29 grudnia 1993). O zmianie daty zadecydowały względy praktyczne – w okresie świąteczno-noworocznym ciężko o zainteresowanie ludzi oraz spektakularne akcje, a temat jest istotny.

Bioróżnorodność oznacza w uproszczeniu zróżnicowanie życia na Ziemi. Mierzymy ją na różne sposoby. Można np. określić, czy gatunki są zagrożone wyginięciem i w jakim stopniu lub podać liczbę gatunków występujących na danym obszarze. Choć może to nastręczyć pewnych trudności. Wielu z nas w trakcie nauki w szkole nabrało przeświadczenia, że naukowcy opisali i usystematyzowali wszystkie gatunki i że wszystko jest „pod kontrolą”. Nic bardziej błędnego. Zbudowaliśmy statki kosmiczne, wymyśliliśmy Internet, jednak w kwestii tego, z kim współdzielimy Ziemię, orientację mamy naprawdę słabą. Do tej pory opisano zaledwie 1,6-1,7 miliona gatunków, a ich liczba szacowana jest na 5-100 milionów!

Tymczasem coraz częściej mówi się o zagrożeniach dla bioróżnorodności. Wiążą się one przede wszystkim z działalnością człowieka – z niszczeniem siedlisk np. pod inwestycje, z intensywnym rolnictwem, z nadmiernym eksploatowaniem lasów, z zanieczyszczeniami, ze zmianami klimatu, z wędrującymi wraz z ludźmi gatunkami inwazyjnymi. Co gorsza, każde pokolenie ma styczność z coraz mniejszą liczbą gatunków – ludzkości zmienia się punkt odniesienia, zaczyna traktować mniejszą różnorodność jako stan wyjściowy, zapomina, że jeszcze niedawno było inaczej, rosło więcej roślin, w morzach pływało więcej gatunków ryb.

 Fot. Małgorzata Pociask, Maciej Sebastianka