Do Rabskiego Potoku

Lokalizacja: Bystre, gm. Baligród, pw. leski

Cel utworzenia/główne atrakcje: Rezerwat przyrody „Gołoborze”

Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: Dojazd od strony Leska w kierunku Cisnej, za Baligrodem należy skręcić przed ośrodkiem wypoczynkowym „Bystre” w prawo, następnie po minięciu po prawej kilku ośrodków wczasowych z domkami, po ok. 2 km z prawej wyraźnie oznakowany parking, z którego należy przejść ok. 1 km do początku ścieżki mijając wcześniej leśniczówkę, dużą wiatę oraz drogę w lewo prowadzącą do kamieniołomu.

Długość trasy/czas przejścia: 0,3 km /0,5h

Infrastruktura turystyczna i oznaczenie ścieżki: 100 m od początku ścieżki znajduje się nieodpłatny parking dla samochodów i autobusów. Na trasie ścieżki mamy udogodnienia w postaci mostku przez rzekę, schodków na podejściu. Niedaleko znajduje się  duża wiata ogniskowa dostępna dla turystów. Oznakowanie trasy białymi kwadratami z niebieskim paskiem w poprzek. Ścieżka opatrzona kilkoma tablicami informacyjnymi. 

Opis trasy: Ścieżka znajduje się na terenie Nadleśnictwa Baligród. Trasa ścieżki przyrodniczej rozpoczyna się przy ujęciu wody mineralnej „Anna”, za którym znajduje się masywna metalowa kładka nad potokiem Rabskim. Początek wędrówki prowadzi przez las świerkowo-jodłowy, lekko pod górę. Jesteśmy w rezerwacie „Gołoborze”, którego powierzchnia wynosi 13,90 ha. Gołoborza stanowią luźne rumowiska skalne, które składają się ze dużych okruchów o różnej grubości i średnicy. Znane są wszystkim zapewne z Gór Świętokrzyskich, ale w Bieszczadach takie formy są dość rzadkie, a jeżeli już to najczęściej występują powyżej górnej granicy lasów (ok. 1 100 m n.p.m.) w piętrze połonin, gdzie bywają nazywane grechotami skalnymi. Na ścieżce przyrodniczej zbudowano podejście w postaci schodów z poręczami, dzięki czemu możliwe jest podejście wyżej do punktu obserwacyjnego u podstawy skalnego rumowiska. Gołoborza mają tendencję do przemieszczania się, czyli poszczególne odłamki skalne przemieszczają się stopniowo ku dołowi. Zaś u góry można zauważyć duże bloki skalne o średnicy przeszło pół metra, które zazwyczaj pozostają nieruchome i porastają je brzozy, świerki, sosny, jodły oraz jarzębiny, a także borówki – czernica i brusznica. Las zresztą ciągle próbuje wkraczać na gołoborze, ale najczęściej na blokach skalnych możemy zauważyć niewielkie porosty, zazwyczaj jest wzorzec geograficzny i kruszownice. Z kolei w miejscach pomiędzy blokami skalnymi,  z warstwą materii organicznej licznie występują różne gatunki mchów (m.in. płonniki i widłozęby), a także porosty krzaczkowate, często są to chrobotki. Historia powstania gołoborzy sięga końca ostatniego zlodowacenia, czyli ok. 12 tys. lat wstecz. Skąpa szata roślinna oraz niskie dobowe temperatury (średnio w okolicach zera stopni) sprzyjały rozsadzaniu litych skał  na mniejsze fragmenty. Po przeciwnej stronie drogi, poza rezerwatem przyrody, także można odnaleźć podobne gołoborza. Po zejściu z punktu widokowego ścieżka prowadzi nas do szutrowej drogi służącej do wywozu kruszywa z kamieniołomu, który znajduje się po przeciwnej stronie odwiedzanego przez nas zbocza. Niestety wstęp do niego jest zabroniony.

Ciekawostka: Przy wejściu na ścieżkę znajduje się studnia z ujęciem unikatowej na skalę kraju wody mineralnej. Są to wody o bardzo rzadkim składzie mineralnym z zawartością arsenu (szczawy arsenowe). Woda posiada najwyższą klasę czystości i z powodzeniem możną ją pić, może być także stosowana w leczeniu m.in. chorób układu krążenia i serca.

Informacja: Ścieżkę warto odwiedzać od wiosny do jesieni, ponieważ w zimie gołoborze może być przykryte pokrywą śnieżną i nie uda nam się go zobaczyć. Ścieżka nie jest trudna, lecz ze względu na strome podejście i zejście warto mieć buty terenowe.

Więcej informacji na temat rezerwatu można znaleźć tutaj: Rezerwat "Gołoborze"

Fot. M.Pociask, A.Gancarz