Te niewysokie góry o zboczach porośniętych lasami bukowymi i borami jodłowymi to miejsce stworzone

dla wytrwanych turystów szukających spokoju na szlakach.

To kraina łagodności, gdzie trudno przeżyć ekstremalne przygody, ale za to łatwo znaleźć ciszę i piękno.

Beskid Niski to historyczna Łemkowszczyzna i kolebka przemysłu naftowego. 

OPIS REGIONU

Beskid Niski leży na pograniczu polsko-słowackim po obu stronach głównego grzbietu Karpat. W całym ich łuku to najniższe, a zarazem najbardziej rozległe pasmo. 

Przez geografów Beskid Niski uważany jest za część Beskidów Zachodnich. Zdaniem przyrodników jest to strefa przejściowa pomiędzy Karpatami Zachodnimi i Wschodnimi. Beskid Niski od wschodu graniczy z Bieszczadami, a od zachodu z Beskidem Sądeckim. W Polsce wznosi się w granicach dwóch województw: podkarpackiego i małopolskiego. W Beskidzie Niskim można wyróżnić: Wzgórza Rymanowskie,  Pasmo Bukawicy,  Beskid Dukielski,  Pasmo Magurskie,  Pasmo Graniczne, Góry Hańczowskie, Góry Grybowskie i Beskid Gorlicki. W Polce najwyższym punktem Beskidu Niskiego jest Lackowa, której szczyt wznosi się pomiędzy Krynicą, a Wysową na wysokość 997 m n.p.m. W woj. podkarpackim najwyzsza jest Wątkowa (846 m n.p.m.) w paśmie Magury Wątkowskiej. Najwyższym szczytem całego Beskidu Niskiego jest słowacki Busov (1002 m n.p.m.). Najniższym miejscem tego pasma i zarazem głównego łuku Karpat jest Przełęcz Dukielska (500 m n.p.m.). 

Prawie 75% powierzchni Beskidu Niskiego porastają głównie lasy, głównie buczyna karpacka, miejscami dobrze zachowana, o puszczańskim charakterze. Pozostałą część pasma zajmują tereny rolnicze z przewagą łąk i pastwisk. Przed II wojną światową udział terenów nieleśnych był znacznie większy. 

Beskidzkie lasy, fot....

Tereny otwarte w...

Puszcza Karpacka, fot....

Z uwagi na bogactwo przyrodnicze Beskidu Niskiego teren ten doczekał się wielu form ochrony przyrody powołanych zarówno na podstawie prawodawstwa krajowego jak i europejskiego. Najwyższą formę krajowej ochrony przyrody reprezentuje Magurski Park Narodowy, który powołany w 1994 r. wypełnił około 190-km lukę pomiędzy Bieszczadzkim Parkiem Narodowym w Karpatach Wschodnich a parkami: Pienińskim, Gorczańskim, Babiogórskim i Tatrzańskim na zachodzie. Obejmujący swoim obszarem pond 19 tys. ha, chroni dobrze zachowane fragmenty starodrzewu buczyny karpackiej. Stanowi również ostoję rzadkiej fauny puszczańskiej, mając szczególne znaczenie dla populacji wilka, rysia, orła przedniego i orlika krzykliwego. Na terenie Beskidu Niskiego powołano również Jaśliski Park Krajobrazowy (ponad 25 tys. ha). Funkcjonuje tu również wiele rezerwatów przyrody m.in: Bukowica, Cisy w Nowej Wsi, Igiełki, Kamień nad Jaśliskami, Przełom Jasiołki, Rezerwat Tysiąclecia na Cergowej Górze, Wadernik oraz największy w polskiej części Karpat rezerwat Źródliska Jasiołki. 

Magurski PN, fot....

Jaśliski PK, fot....

Rezerwat "Przełom...

Poza krajowymi formami ochrony przyrody Beskid Niski doczekał się również uznania w europejskiej sieci Natura 2000. Największą powierzchnię pokrywajacą ponad 15 tys. ha zajmuje obszar specjalnej ochrony ptaków Beskid Niski, powołany z uwagi na występujące tu populacje cennych gatunków ptaków o znaczeniu wspólnotowym. Największym obszarem siedliskowym jest Ostoja Jaśliska (ponad 29 tys. ha), mająca za zadanie zachowanie ekosytemów lesnych o wysokim stopniu naturalności oraz typowych gatunków puszczańskich, takich jak chrząszcze: nadobnica alpejska, zgniotek cynobrowy, zagłębek bruzdkowany oraz ssaki drapieżne wilk, ryś i niedźwiedź. Kolejną dużą ostoją siedliskową jest niemal pokrywająca się obszarowo z Magurskim PN jest Ostoja Magurska (ponad 20 tys. ha), której prawie 95% powierzchni stanowią lasy. Podobny charakter ma obszar Łysa Góra. Kolejne ważne obszary to Źródliska Wisłoki oraz Jasiołka utworzone dla zachowania dolin rzek podgórskich z naturalnym korytem i typowymi siedliskami nadrzecznymi oraz fauną tam występującą. Z uwagi na ochronę nietoperzy utworzono obszary: Bednarka, Trzciana i Rymanów.

Źródliska Wisłoki, fot....

Jasiołka, fot. A.Krzykwa

Nocek duży, fot....

SIEDLISKA PRZYRODNICZE

Beskid Niski leży w zasięgu dwóch pięter roslinnych: pogórza i regla dolnego. Około 3/4 powierzchni Beskidu stanowią lasy i zadrzewienia. W piętrze pogórza obok fragmentów naturalnych siedlisk lesnych, licznie występują drzewostany sztuczne, zwykle sosnowe.  Regiel dolny występujacy wyspowo obejmuje wyzsze położenia gór. Dominują tu lasy, głównie buczyny. Mniejszy udział maja jedliny oraz sztuczne drzewostany sosnowe i mieszane.  Do bardzo cennych siedlisk lesnych należą jaworzyny, spośród których najrzadsza jest jaworzyna karpacka, a nieco częstsze: jaworzyna z języcznikiem i jaworzyna z miesiącznicą trwałą. Grądy, które zachowały się prawie wyłącznie na stromych skarpach i niższych częściach zboczy dolin rzek i potoków, naą do stosunkowo rzadkich siedlisk. Niewielki udział, chociaż bardzo cenny, mają tu również lasy bagienne i łęgi. Siedliska łąkowe wykazują znacznie większe zróżnicowanie niż lasy i zarośla. Najczęściej mamy tu do czynienia z łąkami świeżymi i wilgotnymi. 

Beskidzie łąki, fot....

Buczyna karpacka, fot....

Zarośla łęgowe, fot....

FLORA 

Pod względem gatunkowym flora Beskidu Niskiego jest bardzo bogata. W samym tylko Magurskim PN stwierdzono 771 gatunków naczyniowych. Beskid Niski jest obszarem przejściowym między Karpatami Zachodnimi a Wschodnimi. Najwięcej elementów typowych dla obu regionów spotkać można w środkowej części Beskidu Niskiego, np. w Magurskim PN. Liczba gatunków typowo wschodnich, wynosząca 8 taksonów, jest taka sama jak chararkterystycznych dla Karpat Zachodnich. Do wschodnich elementów Beskidu możemy zaliczyć cebulicę dwulistną, żywokost sercowaty, smotrawę okazałą lub lulecznicę kraińską. Zachodnimi elementami flory Beskidu Niskiego są np. tojad dzióbaty, krzyżownica oraz ciemiężyca zielona. 

W Beskidzie Niskim znajdziemy kilkadziesiąt gatunków górskich, w tym subalepjskie (omieg górski, modrzyk górski), wiele gatunków ogólnogórskich i reglowych. Z tej ostatniej grupy na uwagę zasługują popularnie wystepujący tu np. czosnek niedźwiedzi, żywiec gruczołowaty czy miesiącznica trwała. Z gatunków podgórskich warto wspomniec o wrzesni pobrzeznej rosnącej na kamieńcach nadrzecznych. Jej stanowiska należą już do nielicznych. 

Omieg górski, fot....

Miesiącznica trwała,...

Czosnek niedźwiedzi,...

Dobrze nasłonecznione południowe zbocza sprzyjają występowaniu gatunków kserotermicznych, takich jak dąbrówka kosmata, dzwonek brzoskwiniolistny, chaber drakiewnik czy goździk kropkowany. Podczas sierpniowych i wrześniowych spacerów suchsze położenia urzekają kwitnącymi wrzosowiskami. Z kolei w miejscach wilgotniejszych jesienią zakwita na fioletowo, często mylony z krokusem, zimowit jesienny. Łąki, mimo że ustępują swą powierzchnia lasom, słyną z bogactwa gatunkowego. Warto zwrócić uwagę na występujące tu storczyki, m.in. kukułka szerokolistna i plamista, podkolan bialy, kruszczyk błotny, storczyk samczy.

Dzwonek...

Wrzos, fot. M.Jedynak

Zimowit jesienny, fot....

FAUNA

Duża lesistość, stosunkowo niewielkie zaludnienie i mala presja turystyczna sprawiają, że Beskid Niski jest ostoją wielu gatunków rzadkiej fauny puszczańskiej, której populacje w innych rejonach są zagrożone bądź występują w niskich zagęszczeniach lub w rozproszeniu. Na szczególna uwagę zasługują tu ssaki drapieżne, takie jakie jak wilk, ryś, niedźwiedź oraz żbik. Z fauny dużych ssaków dominantem w lasach Beskidu Niskiego jest jeleń szlachetny. Licznie występuje również sarma. Ewenementem Beskidu jest łoś, którego populacja na zachodnim pograniczu Magurskiego PN jest jedyną trwaą w Karpatach. W ostatnicj latach wzrosła liczebność dzika. 

Chmara jeleni, fot....

Sarna, fot....

Niedźwiedź, fot....

Awifauna Beskidu Niskiego należy do wyjątkowo bogatych. Dotyczy to głównie gatunków lesnych potrzebujących lasów o złożonym składzie gatunkowym, urozmaiconej strukturze wiekowej i przestrzennej, z dużymi zasobami martwego drewna. Dominującymi gatunkami ptaków leśnych są zięba i rudzik. Występują tu wszystkie krajowe gatunki dzięciołów. Lasy o puszczańskim charakterze stanowią optymalne siedlisko dla puszczyka uralskiego - najliczniejszej sowy Beskidu Niskiego. W tutejszych lasach spotkać można równiez puszczyka zwyczajnego, włochatkę i sóweczkę. Drugą grupę ptaków, będących wizytówką tego terenu są ptaki szponiaste. Najbardziej spekakularnym gatunkiem królującym w Bekidzie Niskim jest orzeł przedni. Liczniejszy i lepiej kojarzony z tym regionem jest orlik krzykliwy. Bardzo duże zagęszczenie osiąga tu równiez myszołów zwyczajny. 

Puszczyk uralski, fot....

Orlik krzykliwy, fot....

Sóweczka, fot....

Fauna gadów i płazów typowa jest dla Karpat. Występują tu wszystkie gatunki krajowych traszek. W pobliżu potoków w miejscach zalegania znacznych ilości martwego drewna często spotykamy salamandrę plamistą. Z gadów występują tu także dwa gatunki jaszczurek: zwinka i żyworodna. Podczas letnich spacerów należy zwracać uwagę na wygrzewające się na slońcu żmije zygzakowate. 

Salamandra plamista,...

Żmija zygzakowata, fot....

Jaszczurka zwinka, fot....

Świat bęzkręgowców jest w Beskidzie Niskim słabo rozpoznany, nie mniej jednak występują tu perełki. Dotyczy to głównie owadów, a dokładnie chrząszczy saproksylicznych. Najbardziej znana z tego terenu jest nadobnica alpejska. Do rzadkich gatunkow należy zgniotek cynobrowy czy zagłębek brudkowany. Do najciekawszych przedstawicieli fauny motyli Beskidu można zaliczyć niepylaka mnemozynę. Innym rzadkim gatunkiem jest modraszek telejus. Do ciekawostek tego tereni należy modliszka zwyczajna.

Nadobnica alpejska

Modliszka zwyczajna

Paź królowej