Pędraki niszczą uprawy leśne

Naloty buka zniszczone przez...

 Żerujące na korzeniach młodych drzew larwy chrabąszcza (pędraki) sieją spustoszenie w lasach Nadleśnictwa Lubaczów. Tego lata poważne szkody stwierdzono na powierzchni 130 hektarów upraw leśnych.

Wielkoobszarowe szkody od larw, jak też chrząszczy chrabąszczy majowego i kasztanowca notowane są na terenie Nadleśnictwa Lubaczów od lat dziewięćdziesiątych. Pierwszą masową rójkę (wylot chrząszczy) obserwowano w 1999 r. Kolejne rójki miały miejsce w latach 2003, 2007 i 2011. Jak łatwo się zorientować chrabąszcze rozwijają się w cyklu czteroletnim: w ciągu trzech kolejnych lat na korzeniach roślin żerują larwy (pędraki), po czym, w kolejnym roku, następuje ich przepoczwarczenie i wylot dojrzałych postaci - chrząszczy. W ciągu 3 lat żerowania pędraki rosną do ok. 6-7 cm długości, wraz z wiekiem rośnie również ich żarłoczność. W pierwszym roku żerują na drobnych korzeniach roślin zielnych, w trzecim ogryzają całkowicie  korzenie sadzonek i młodszych drzewek. Z tego właśnie względu w dwóch kolejnych latach poprzedzających rójkę notuje się dotkliwe szkody w uprawach leśnych, zarówno w odnowieniach naturalnych, jak też tych, pochodzących z nasadzeń.

Szkody obserwowane są również w uprawach rolnych: plantacjach malin, truskawek, w sadach, a nawet w uprawach okopowych. W roku 2013, dwukrotnie w okresie od maja do lipca na powierzchni ok. 130 ha, wykonano zabieg chemicznego zabezpieczenia sadzonek poprzez dezynsekcję gleby. Mimo to w wyniku żeru pędraków zostało zniszczonych kilkadziesiąt hektarów upraw. Jak się okazało ograniczone efekty przyniosły działania podejmowane w latach poprzednich: opryski chrząszczy w okresie rójki oraz zbieranie i niszczenie chrząszczy (w latach rójkowych zbierano nawet po kilka ton dorosłych owadów). Leśnicy przewidują, że poważne szkody pojawią się również w 2014 roku, kiedy to pędraki będą żerować do czerwca, po czym nastąpi przepoczwarczenie, a w maju 2015 r. kolejna rójka.

W wyniku żeru, prócz sadzonek drzew, zniszczone zostały również rośliny runa np. krzewinki borówki czarnej. Niestety nie sprawdziły się przewidywania, że liczebność populacji spadnie w wyniku oddziaływania naturalnych czynników biotycznych lub abiotycznych. Dodatkowo od roku 2014 na rynku nie będzie żadnego insektycydu dopuszczonego do zwalczania pędraków chrabąszczy w leśnictwie. W świetle konieczności odnowienia dużych powierzchni leśnych, uszkodzonych w styczniu br. przez oblodzenie, znalezienie skutecznego sposobu na ograniczenie szkód od pędraków będzie nie lada wyzwaniem. Problemem tym będzie zajmować się zespół złożony z pracowników RDLP w Krośnie, Zespołu Ochrony Lasu w Krakowie oraz miejscowych leśników. Aktualnie prowadzona jest inwentaryzacja uszkodzeń i ocena ich rozmiaru.

Tekst i zdjęcia: Grzegorz Szafran

Nadleśnictwo Lubaczów